Ülkemizda son yıllarda Tüp Bebek kavramı giderek yaygınlaşmaya başladı. Tüp bebek sayesinde normal yollarla bebek sahibi olamayan çiftler bebek sahibi olabiliyor.
Tüp bebek, klasik yöntemler ile hamile kalamayan kadınlarda uygulanan bir tedavi şeklidir. Erkek (sperm) ve dişi (yumurta) döl hücrelerinin laboratuvar koşullarında birleştirilmesi sonucunda oluşan embriyoların, rahime transferi ilkesine dayanır. Laboratuvar koşullarında gerçekleştirilen döllenme, kendiliğinden (in vitro fertilizasyon) ya da insan eliyle, tek yumurta içine tek sperm verilmesi ile (mikroenjeksiyon) sağlanır.
Başlarda erkeğe bağlı problemlerde çok başarılı olamayan tüp bebek uygulamaları mikroenjeksiyonun (ICSI) devreye girmesinden sonra hız kazanmıştır.
Ancak tüm bu inanılmaz denebilecek gelişmelere rağmen halen anne rahmine yerleştirilen (embriyo transferi) her bir embriyo için insanda elde edilen tutunma (implantasyon) yüzdesi istenilen seviyeye çıkamamıştır. Bu oran deney hayvanlarında çok yüksekken (%60-80), insanda %10-20 seviyesindedir.
Normal şartlarda döllenen yumurtalar laboratuar ortamında bölünerek çoğalmakta ve gelişen embriyolar genel olarak 2. veya 3. günde anne rahmine tekrar yerleştirilmektedir. Transfer edilen embriyo sayısı elde edilen embriyoların kalitesine, hasta yaşına, işleme neden olan rahatsızlık, vb. faktörlere bağlı olmakla birlikte genellikle 3-4 arasındadır ve bazen başarı şansını artırmak gebelik oranını yükseltmekle beraber çoğul gebelik riskini de belirgin olarak artırmaktadır. Aileler tek bir çocuk için canını vermeye hazırken bir anda üçüz veya dördüzlerle karşı karşıya kalmaktadır.
Özellikle son yıllarda üretilen embriyo kültür ortamları sayesinde daha önceleri bazı mahsurlar içeren hücre kültür ortamlarının kullanılması ile elde edilen 5.-6. gün embriyoları daha kolay elde edilmeye başlanmıştır. Gerçekte insan embriyosu normal vücut koşullarında anne rahmine tüplerden geçerek 5. günde düşmektedir. Dolayısıyla bu evrede transfer edilen ve vücut dışında döllenmiş tüp bebek embriyoları daha doğru bir zamanlamayla transfer edilmiş olmaktadır. Eğer embriyolar 5 veya 6. güne kadar bekletilebilir ve sonra transfer edilebilirlerse bunların rahim duvarına tutunma şansları, dolayısıyla gebelik olasılığı belirgin olarak artmaktadır Bu nedenle de bu aşamadaki embriyolar daha az sayıda verilerek hem gebelik oranı düşürülmemekte hem de çoğul gebelik riskinde bariz düşüş olmaktadır. Ancak bunun için çok iyi laboratuar koşulları gerekmektedir.
Tüp bebek organizasyonu eğer hakkı verilerek yapılıyorsa iyi yetişmiş bir ekip ve oldukça pahalı bir ekipmanı gerektirmektedir.
Ülkemizde bir tüp bebek denemesinin karşılığı olarak kaliteli bir merkezde 2500 dolardan başlayan bir meblağ ödenmesi söz konususdur.Genel olarak başarı olasılığı ise en iyi koşullarda %50’dir.
